दुसरा : हा हिंदूंचा अपमान आहे. ही चीड येण्यासारखी गोष्ट आहे. याच्यासाठीं चळवळ झालीच पाहिजे. सर्व महाराष्ट्रभर चळवळ झाली पाहिजे. वाद्य वाजवून देत नाहीं म्हणजे काय ? गुलाम असलों म्हणून का धर्म-स्वातंत्र्यहि नको ? धर्म हा सर्वांना पाहिजे. स्वंतंत्राला पाहिजे, गुलामांना पाहिजे; रावाला पाहिजे, रंकाला पाहिजे; पुरुषाला पाहिजे, स्त्रीला पाहिजे; स्पृश्याला पाहिजे, अस्पृश्याला पाहिजे. धर्मांत नाहीं ढवळाढवळ होतां कामा.

पहिला : चळवळ सुरू झाली आहे. पुण्याचे लोक का स्वस्थ बसतील? पेशव्यांच्या राजधानींतील लोक का गप्प बसतील ? त्या धर्मभ्रष्ट गांधीच्या सत्याग्रहांत एक वेळ जाणार नाहींत, परंतु या धर्माच्या रणांत, ह्या घंटा वाजवण्याच्या थोर हक्काच्या युध्दांत, उड्या घेतल्याशिवाय ते कसे राहतील ? सत्याग्रह सुरू झाला आहे म्हणे.

दुसरा : शाबास! वाहवा रे पुणें. याला म्हणतात पुणें. मोठे मोठे सारे गेले का तुरुंगात ?

पहिला : अहो, मोठेमोठेच आधीं जात आहेत! हा लुंग्यासुंग्या बहुजन-समाजाचा सत्याग्रह नाहीं. हा विशेषेंकरून श्रेष्ठांचा-वरिष्ठांचा सत्याग्रह आहे. संस्कृतिसंरक्षकांचा हा सत्याग्रह आहे. संपादकांचा सत्याग्रह आहे. तेली-तांबोळी, साळी-कोळी-माळी अशांचा फारसा हा सत्याग्रह नाहीं.

दुसरा : गांधींच्या सत्याग्रहांत शेंबडीं पोरें जात असत. तसेच खेड्यांतील अडाणी शेतकरी, गिरण्यांतील मरतुकडे मजूर, तुकडेमोड्ये बेकार, यांची गर्दी त्यांत असे. सारी वानरसेना! अहो, त्या सत्याग्रहाचे हंसूं येई.

पहिला : पुण्याला या सत्याग्रहासाठीं शेंकडों लोक तुरुंगात गेले! हजारों जातील !!

दुसरा : शाबास !

पहिला : सर्व हिंदुस्थानांतून लोक तेथें जाणार आहेत !

दुसरा : अहो, एका पुण्यांतूनच दहा हजारांची मांड उठेल !

पहिला
: आळंदी, देहू, चिंचवड-सारीं देवस्थानें उठतील. लाखों वारकरी येतील. हजारों वारकरी येतील. आपल्याकडूनहि अंमळनेरचे सखाराम महाराज, कुकुरमुंड्याचे संतोजी महाराज, सोनगीरचे केशवदत्त महाराज ; सारे दिंडया घेऊन जाणार आहेत असें ऐकतो. आपला सनातनी खानदेश का मागें राहील ?

दुसरा
: नाशिकचे धष्टपुष्ट तेज:पुंज असे हजारों धर्मवीर गंगापुत्र पुण्यास जातील! सोलापूर पंढरपुराकडून सत्याग्रही पथकें येतील. सज्जन-गडाहून समर्थांचे ब्रह्मचारी येतील. औदुंबर, नरसोबाची वाडी, शेकडों पवित्र धर्मस्थानें! तेथील हजारों वीर पुण्याला आल्याशिवाय राहणार नाहींत. सोन्यमारुति पेटवणार, आग डोंब पेटवणार!

आपण साहित्यिक आहात ? कृपया आपले साहित्य authors@bookstruckapp ह्या पत्त्यावर पाठवा किंवा इथे signup करून स्वतः प्रकाशित करा. अतिशय सोपे आहे.
Please join our telegram group for more such stories and updates.telegram channel